วัดสันป่ายางหลวง ตั้งอยู่ที่ ต.ในเมือง อ.เมืองลำพูน จ.ลำพูน เดิมนั้นวัดนี้ชื่อ “วัดขอมลำโพง” พ.ศ.1074 ครั้นอดีตเป็นศาสนสถานของพราหณ์ ต่อมาพระเถระจากพม่าได้มาจำพรรษอยู่ที่วัดนี้ ชาวบ้านมาฟังธรรมจึงเกิดความเลื่อมใสศรัทธาจึงได้เปลี่ยนมาเป็นวัด นับเป็นวัดแห่งแรกในพุทธศาสนาของดินแดนล้านนา
ต่อมาในยุคเสื่อมของพระพุทธศาสนาวัดสันป่ายางหลวงได้กลายเป็นวัดร้าง จนมากระทั่งมาถึงสมัยของพระนางจามเทวี เป็นปฐมกษัตริย์ของเมืองลำพูน จึงได้มีการฟื้นฟูวัดสันป่ายางหลวงด้วยการสร้างถาวรวัตถุและมีการกำหนดเขตธรณีสงฆ์ขึ้นใหม่ พร้อมกับได้รับชื่อใหม่ว่า “วัดสันป่ายางหลวง”
เพื่อให้สอดคล้องกับสภาพที่ตั้ง เนื่องจากในสมัยก่อนบริเวณดังกล่าวมีต้นยางขึ้นอย่างหนาทึบ
วัดสันป่ายางหลวงนี้มีความโดดเด่นอยู่ที่วิหารพระโขงเขียว (ห้องโถงพระพุทธรูป) วิหารที่สวยติดอันดับ 1 ใน 10 วิหารสวยในประเทศไทย วิหารพระโขงเขียวแก้ว สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2536 ใช้วัสดุเสาไม้แดง ไม้ตะเคียน จากประเทศลาว ไทยและพม่า
การออกแบบนั้นมีพระครูอินทรเป็นผู้ออกแบบก่อนสร้างและออกแบบลวดลายพื้นเมืองผสมระหว่างสมัยเก่าและสมัยใหม่ จุดเด่นอยู่ที่วิหารพระโขงเขียวประดิษฐานพระพุทธรูปมรกต ศักดิ์สิทธิ์ที่แกะสลัดจากหยกมรกตจากแม่น้ำโขง เป็นพระพุทธรูปแกะสลักจากหินแม่น้ำโขง บ้านดอนมหาวันใกล้กับประเทศลาวที่มีการแกะสลักลายปูนปั้นอย่างวิจิตรสวยงามตามแบบสถาปัตยกรรมนีโอล้านนา
วิหารพระเจ้าเขียวโขงมีหลังคา 5 ชั้น มีช่อฟ้า 5 ตัว หมายถึงพระเจ้า 5 พระองค์ ด้านหลังอีกสามหมายถึง ศีล,สมาธิ,ปัญญา หมายถึงการปฏิบัติของพระพุทธเจ้า เพื่อเดินเข้าสู่พระนิพพาน หน้า 5 รวมหลัง 3 เป็น 8 หมายถึงต้องปฏิบัติตามทางสายกลางคือมรรค 8 ได้ธรรมมัชฌิมา ทางสายกลางคือ 9 เป็นโลกุตรธรรม และยังมีพิพิธภัณฑ์เก็บพระพุทธรูปจำนวนหลายร้อยองค์ และวัดสันป่ายางเป็นสถานที่ถวายพระเพลิงศพพระนางจามเทวีซึ่งเป็นกษัตริย์องค์แรกที่ปกครองนครหริภุญชัย
เปิดทุกวัน เวลา 8.00 – 17.00 น.
แผนที่ Google Maps : วัดสันป่ายางหลวง
ขอบคุณข้อมูลจาก : lamphuncity.go.th
ขอบคุณข้อมูลจาก : palanla.com