วัดอินทราวาส หรืออีกชื่อเรียก “วัดต้นเกว๋น” คนเชียงใหม่นิยมเรียกกัน ซึ่งเป็นวัดเล็กๆ ที่สะอาดและร่มรื่นมากและยังแฝงไปด้วยกลิ่นของวัฒนธรรมของล้านนาโบราณ
วัดแห่งนี้ตั้งอยู่ที่ ต.หนองควาย อ.หางดง จ.เชียงใหม่ อยู่ไม่ไกลจากแยกต้นเกว๋น อยู่บริเวณด้านหลังของที่ทำการเทศบาลตำบอลหนองควาย ภายในบริเวณวัดจะมีต้นไหมต้นนึงที่มีชื่อว่าต้นเกว๋น ในความหมายนั้นก็คือ ต้นตะขบป่า เป็นผลเล็กๆ สีแดงเข้มหรือออกม่วงลำต้นสูงใหญ่ให้ความร่มรื่น
ภายหลังต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็นวัดอินทราวาส ซึ่งหมายถึงชื่อเจ้าอาวาสรูหนึ่งที่มีความสำคัญและปรับปรุงพัฒนาวัดนี้ให้มีความเจริญรุ่งเรืองและสวยงาม
วัดอินทราวาส (วัดต้นเกว๋น) สร้างขึ้นในระยะประมาณ จ.ศ. 1218 (พ.ศ.2399) – จ.ศ.1231 (พ.ศ. 2412) สมัยพระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ เป็นเจ้าปกครองเมืองเชียงใหม่
วัดต้นเกว๋นมีความสำคัญ :
1.เป็นวัดที่ยั้งพักกระบวนแห่พระบรมธาตุศรีจอมทองจาก อ.จอมทอง มาในเมืองเชียงใหม่สมัยก่อน ซึ่งถือเป็นประเพณีของเจ้าหลวงเชียงใหม่ และประชาชนทั้งหลาย มีการสรงน้ำพระธาตุทุกปี เจ้าอาวาสบอกว่าเมื่อสมัยถนนสายเชียงใหม่-ฮอด ไม่มีถนนสายเดิมผ่านหน้าวัดตะวันออก เมื่อกระบวนแห่พระธาตุขึ้นมาเพื่อ จะนำเอาพระธาตุไปทูลเจ้าหลวงสรงน้ำ กระบวนแห่ต้องมาพักวัดนี้ 2-3คืน เพื่อให้ประชาชนในบริเวณนี้ได้มาสรงน้ำพระธาตุด้วย
2.มีมณฑปแบบจตุรมุข มุงด้วยกระเบื้องปั้นดินเผาปรากฎอยู่ใช้เป็นที่ประดิษฐานพระบรมธาตุชั่วคราว และใช้เป็นที่สำหรับประชาชนมาหล่อน้ำพระบรมธาตุ
3.มีอาสน์สำหรับตั้งโกฎิพระบรมธุาต เวลาเอาออกให้ประชาชนหล่อน้ำ ยังอยู่สภาพดี
4.มีรินสำหรับรองน้ำ สุคนธสินธุธาราคือน้ำอบน้ำหอมที่มีประชาชนนำมาหดหล่อพระธุาต
5.มีสะเหลียง สำหรับหามบ้องไฟจุดบูชาเจ้าอาวาสบอกว่าโบราณเรียก ชาชะเหยีย ทำได้สวยงามแข็งเเรงสลักลวดลายดอกและรูปนาคลงรักชาดปิดทอง
6.มีกลองโยน (กลองบูชา) โบราณเรียกว่า ก๋องปู๋จา มีครบทุกลูกและลูกใหม่นั้นถ้าดีจะได้ยินทั่วตำบลหนองควาย
7.กำแพงเดิมก่อด้วยอิฐธรรมดาไม่ฉาบปูนสอข้างบนมีปล่องคล้ายกำแพงเมืองโบราณ
8.วิหารปัจจุบันสร้างขึ้นเมื่อ จ.ศ.1220 (พ.ศ.2401) ปี สร้างปรากฎขัดเพราะว่ามีบันทึกปี สร้างไว้ที่ใต้เพดานด้านเหนือ ด้วยอักษรไทยยวน (ตัวเมือง) ภาษาไทยยวน (ภาษาเมือง) ตัวเลขโหราสร้างในปีเบิกสง้า จุลศักราช 1220 นายช่างผู้สร้างวิหารหลังนี้มีความชำนาญมากสามารถสลักลายดอก
ลายรูปสัตว์ที่หน้าจั่วและช่อฟ้าใบระกาได้สวยมากที่ชุกชี (แท่นแก้ว) พระประธานในวิหารเป็นลายรูปปั้นเครื่องดอกกูดและรูปสัตว์ใช้ “สะตายจิ๋ง” หรือ สะตายจิ๋น ปั้นอย่างละเอียด สวยงาม มีความเพียรอย่างยิ่ง ฝาผนังด้านหลังพระประธานในวิหารมีรูปคล้ายซุ้ม และซุ้มนั้นล้วนแต่เป็นพระพิมพ์โลหะ ซึ่งหล่อเป็นองค์ๆ เอาติดฝาผนังเป็นรูปคล้ายซุ้ม สามเณรทองอินทร์ นามสกุลพิลา นับจำนวนเมื่อ วันที่ 14 ตุลาคม 2515 มีจำนวน 625 องค์ ขาด 433 องค์
พระพิมพ์เหล่านี้เเบ่งได้เป็น 2 แบบดังนี้คือ
1.แบบใบโพธิปางมารวิชัยขนาด 2 x 4 ซ.ม.
2.แบบนาคปรกอยู่ให้ซุ้มในอีกชั้นหนึ่งโป่งมารวิชัย ขนาด 3×5 ซ.ม.
เบ้าสำหรับหล่อพระพิมพ์นี้ ยังปรากฎอยู่ทั้ง 2 แบบ วัตถุที่ใช้ทำเบ้าหล่อมี 2 ประเภทคือ
1.เบ้าหล่อพระพิมพ์ใบโพธิเป็นโลหะแบบถาวร
2.เบ้าหล่อพระพิมพ์นาคปกอยู่ในซุ้มเหล็ก เป็นหินสีดำแกะเป็นรูปพระพิมพ์
9.วัดอินทราวาส (ต้นเกว๋น) อยู่ในบัญชีของกรมศิลปากร ท่านครูบาอินทร์ เจ้าอาวาสรูปที่2 และท่านครูบาอินทร์รูปนี้เป็นนายช่างที่มีความชำนาญมากและประวัติของท่านเป็นมาอย่างไร ไม่ทราบ เมื่อปี 2512 ได้รับรางวัล สถาปัตยกรรมดีเด่นของสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี
สิ่งทั้งหมดที่กล่าวมานี้มีค่ามากและเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาทางประวัติศาสตร์ ศิลปกรรม สถาปัตยกรรม วัฒธรรมประเพณีของล้านนาไทย (ข้อมูลป้ายจากวัดต้นเกว๋น)
เปิดเวลา : 08.00 -17.00 น. *จอดรถข้างวัดมีลานใต้ต้นโพธิ์
แผนที่ Google Maps : วัดอินทราวาส (วัดต้นเกว๋น)
