เดิมวัดนี้ชื่อ วัดเขาพระ อยู่ที่ ต.อู่ทอง อ.อู่ทอง จ.สุพรรณบุรี และได้เปลี่ยนชื่อมาเป็นวัดเขาพระศรีสรรเพชญาราม เป็นวัดโบราณเก่าแก่สันนิษฐานว่ามีมาในสมัยทราวดี และด้านบนภายในถ้ำยังมีพระพุทธไสยาสน์ หลวงพ่อสังฆ์ ศรีสรรเพชญ์ ประดิษฐานอยู่
ความเป็นมาของหลวงพ่อสังฆ์ ศรีสรรเพชญ์ นั้นตามการเล่าขานมาแต่ตำนาน หลวงพ่อสังฆ์ได้สถิตอยู่ที่วัดศรีสรรเพชญ์แห่งกรุงศรีอยุธยา จนกรุงศรีอยุธยาถูกท่ารุกรานเผาวัด วิญญาณของหลวงพ่อสังฆ์ เลยลอยมาถึงบริเวณวัดนี้ที่มีคามสงบ ร่มเย็น เห็นพระนอนไม่มีวิญญาณสถิตอยู่เลยลงประทับที่วัดเขาพระแห่งนี้จุดตรงนี้เราสามารถกราบไหว้ด้วยธูปเทียนดอกไม้และก็ปิดทององค์พระได้ด้วย
ถัดขึ้นไปด้านบนยอดเขาใช้การเดินขึ้นบันไดที่มีความชันสูงเล็กน้อย มีรอยพระพุทธบาทจำลองปรากฎอยู่และโบราณสถานเจดีย์บนยอดเขาพระ เป็นเจดีย์สมัยทวารวดีตั้งอยู่ด้านบน รอยพระพุทธบาทจำลองแกะสลักด้วยหินทรายสีขาว สลักลวดลายมงคล 108 ประการ เป็นรอยพระพุทธบาทสมัยทวารวดีตอนปลายได้รับอิทธิพลศิลปะขอม อายุราวๆ พุทธศตวรรษที่ 16-17ประดิษฐานไว้บนมณฑปยอดเขาพระ
ถัดไปด้านหลังของมณฑปมีโบราณสถานเจดีย์บนยอดเขาพระ เจดีย์บนยอดเขาพระเป็นเจดีย์ก่ออิฐิสอปูนที่มีการก่อสร้างและบูรณะมาเเล้วอย่างน้อย 2 สมัย โดยสมัยแรกเป็นสมัยทวารวดีที่คงเหลือเฉพาะฐานราก และต่อมาใยสมัยอยุธยาได้สร้างเจดีย์ทรงกลมทับบนฐานเดิมเอาไว้
สำหรับเจดีย์สมัยอยุธยาดังกล่าว เป็นฐานเจดีย์ที่มีรากฐานล่างเป็นทรงสี่เหลี่ยมจัตุรัสและมีการก่อซุ้มขนาดเล็กยื่นเป็นห้องออกมาทางทิศตะวันออก ส่วนขององค์ระฆังและยอดด้านบนพังทลายหมดแล้ว กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานที่วัดเขาพระ ในราชกิจจานุเบกษาเล่ม 52 หน้าที่ 3712 วันที่ 8 มีนาคม 2438
เจดีย์หมายเลข 9 อยู่ด้านล่างในบริเวณวัดถัดเข้าไปทางด้านหลังส่วนศาลาเอนกประสงค์หรืออยู่ติดทางออกอีกทางของวัด เจดีย์หมายเลข 9 ตั้งอยู่บริเวณเชิงเขาของวัดเขาพระศรีสรรเพชญาราม อยู่ทิศตะวันตก เดิมเป็นเนินดินสูงประมาณ 2 เมตร กว้างด้านละ 15 เมตร ในปี พ.ศ.2506
มีการขุดแต่งขึ้นมาบูรณะมาแล้วครั้งหนึ่ง และในปี พ.ศ.2557 สำนักศิลปากรทที่ 2 สุพรรณบุรี ร่วมกับที่ทำการปกครอง อ.อู่ทองดำเนินการขุดบูรณะอีกครั้ง รูปทรงเจดีย์หมายเลข9 มีแผนผังรูปสี่เหลี่ยมจัตตุรัสขนาดกว้างด้านละ 10 เมตร
องค์ประกอบเป็นฐานรูปสีเหลี่ยมซ้อนกันสองชั้น ฐานแรกเป็นหน้ากระดดานเรียบ ส่วนฐานชั้นที่ 2 ย่อเก็จทำเป็นกะเปาะยื่นที่มุมทั้งสี่ ส่วนต่อขึ้นไปพังทลายหมดแล้ว จากการขุดแต่งเมื่อปี พ.ศ.2506 พบโบราณวัตถุสำคัญได้แก่ พระพิมพ์ประทับยืนยกพระหัตถ์ทั้งสองข้างพระอุระจำนวน 2 องค์ ปัจจุบันจัดแสดงที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อู่ทอง เมื่อพิจารณาจากรูปแบบสถาปัตยกรรมและโบราณวัตถุที่พบสันนิษฐานว่าเจดีย์องค์นี้น่าจะสร้างในวัฒนธรรมทวารวดี อายุราวพุทธศตวรรษที่ 12-14
วัดเขาพระศรีสรรเพชญารามจะมีการจัดการงานนมัสการพระพุทธไสยาสน์ปีละ 2 ครั้ง
คือ วันขึ้น 15 ค่ำ และแรม 1 ค่ำ เดือน 12 กับวันขึ้น 14-15 ค่ำ และแรม 1 ค่ำ เดือน 5
(เปิดทุกวัน ตั้งแต่ 08.00-17.00 น.)
แผนที่ Google Map : วัดเขาพระศรีสรรเพชญาราม
